ความจำเป็นขององค์กรที่จะต้องมีระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ และใช้งานข้อมูลข่าวสาร เป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ เครือข่ายขององค์กรจึงเชื่อมโยงทรัพยากร ทั้งระบบคอมพิวเตอร์ ฐานข้อมูล และอุปกรณ์เครื่องใช้สำนักงานอีกหลายอย่างเข้าในระบบ เช่น เครื่องพิมพ์
เครือข่ายขององค์กรมีลักษณะเป็นเครือข่ายที่ใช้เฉพาะ มีการกำหนดการใช้งานในองค์กรเฉพาะผู้ที่เกี่ยวข้อง โดยเฉพาะเรื่องข้อมูลข่าวสาร เช่นเครือข่ายของธนาคาร ก็ใช้เฉพาะเจ้าหน้าที่ หรือผู้ที่เกี่ยวข้องในกรอบที่กำหนดไว้
ปัจจุบันมีการเชื่อมโยงเครือข่ายขององค์กรเข้าสู่เครือข่ายสาธารณะอื่น ๆ เช่น เครือข่าย อินเทอร์เน็ต การเปิดประตูบ้านออกสู่ถนนสาธารณะย่อมเสี่ยงต่อผู้แปลกปลอมที่จะลักลอบเข้ามาในระบบ
ดังนั้น ระบบรักษาความปลอดภัยของเครือข่ายเป็นเรื่องที่ต้องให้ความสำคัญภายในเครือข่าย ถ้ามีการเปิดประตูให้บุคคลภายนอกเข้าได้ หรือเปิดช่องทางไว้ ย่อมเสี่ยงต่อการรักษาความปลอดภัย เช่น นำเครือข่ายขององค์กรเชื่อมกับอินเทอร์เน็ต หรือมีช่องทางให้ใช้ติดต่อผ่านทางโมเด็มได้
ถึงแม้ว่าบางระบบอาจจะวางมาตรการรักษาความปลอดภัยไว้อย่างดีแล้ว มีผู้ดูแลระบบที่เรียกว่า System Admin ระบบดังกล่าวก็ยังไม่วายที่จะมีผู้ก่อกวนที่เรียกว่า แฮกเกอร์ (Hacker)
แฮกเกอร์ คือ ผู้ที่พยายามหาวิธีการ หรือหาช่องโหว่ของระบบ เพื่อแอบลักลอบเข้าสู่ระบบ เพื่อล้วงความลับ หรือแอบดูข้อมูลข่าวสาร บางครั้งมีการทำลายข้อมูลข่าวสาร หรือทำความเสียหายให้กับองค์กร เช่น การลบรายชื่อลูกหนี้การค้า การลบรายชื่อผู้ใช้งานในระบบ
ยิ่งในปัจจุบันระบบเครือข่ายเชื่อมโยงถึงกันทั่วโลก ปัญหาในเรื่องอาชญากรรมทางด้านเทคโนโลยี โดยเฉพาะในเรื่องแฮกเกอร์ก็มีให้เห็นมากขึ้น ผู้ที่แอบลักลอบเข้าสู่ระบบจึงมาได้จากทั่วโลก และบางครั้งก็ยากที่จะดำเนินการใด ๆ ได้
ลักษณะของการก่อกวนในระบบที่พบเห็นมีหลายรูปแบบ แต่ละรูปแบบมีวิธีการแตกต่างกัน เทคนิควิธีการที่ใช้ก็แตกต่างกันออกไป
การทิ้งระเบิดจดหมาย หรือ เมล์บอม เป็นการปลอมแปลงจดหมายจากที่หนึ่ง แล้วส่งไปยังปลายทางที่เครื่องเป้าหมาย การส่งจดหมายจะส่งมาเป็นจำนวนหลายพันหลายหมื่นฉบับ เพื่อให้เครื่องที่รับจดหมายรับไม่ไหวและหยุดการทำงาน บางครั้งผู้ก่อกวนสร้างระบบจดหมายวนลูป เช่น ให้ส่งจากเครื่องหนึ่งไปอีกเครื่อง แล้วเครื่องที่รับส่งต่อ ๆ กัน จนในที่สุดกลับมาเครื่องเดิม ทำงานไม่รู้จบ สร้างปัญหาให้กับระบบสื่อสาร
แฮกเกอร์จะอาศัยช่องโหว่ของระบบปฏิบัติการ (โอเอส) ปัจจุบันเกือบทุกโอเอสมีช่องโหว่ และช่องไหว่เหล่านี้ได้รับการบอกกล่าวกันในกลุ่มแฮกเกอร์ เมื่อเข้าในระบบได้ ก็อาจมีการนำโปรแกรมบางส่วนมาใช้งานเพื่อเจาะระบบเข้าสู่ส่วนที่สำคัญ ช่องโหว่เหล่านี้บางครั้งปรากฎให้เห็นเด่นชัด แม้ขณะใช้เอดิเตอร์ของระบบปฏิบัติการก็สามารถขัดจังหวะเข้าสู่ระบบปฏิบัติการในฐานะผู้ดูแลระบบได้
บางครั้งเมื่อแฮกเกอร์เข้าสู่ระบบแล้วจะลบล่องรอยของตนเองออก เพื่อไม่ให้ผู้ดูแลระบบพบหลักฐานใด การติดตามแฮกเกอร์จึงทำได้ยาก บางระบบอาจไม่รู้เลยว่าเคยมีผู้แปลกปลอมเข้ามาแล้ว
บางครั้งจะพบว่า แฮกเกอร์ได้วาง ม้าโทรจันเอาไว้ ม้าโทรจันคือโปรแกรมคอมพิวเตอร์ หรือสิ่งที่แฮกเกอร์นำมาแอบซ่อนไว้ในระบบเพื่อเป็นตัวคอยเปิดช่องทางให้เข้ามาใหม่ในวันหลัง หรือเป็นตัวเก็บรวบรวมข้อมูลบางอย่างเอาไว้ เพื่อว่าจะได้นำมาใช้ประโยชน์ในภายหลัง
โดยทั่วไป ผู้ดูแลระบบจะมีการเก็บประวัติการใช้งาน เก็บข้อมูลสภาพการทำงานต่าง ๆ เพื่อใช้ในการตรวจสอบ หรือดูแลสิ่งแปลกปลอมต่าง ๆ แฮกเกอร์ที่ชาญฉลาดและมีความรอบรู้ในเรื่องระบบ จะหาวิธีการลบล่องรอยประวัติเหล่านี้ออก เพื่อว่าจะได้ไม่หลงเหลือล่องรอยเอาไว้
การป้องกันระบบจึงต้องมีการพัฒนาขึ้น ผู้ดูแลระบบหลายคน มีการวางกับดัก มีการเก็บประวัติการใช้งานระบบไว้ต่างเครื่อง เพื่อใช้ในการติดตาม หรือเฝ้าระวัง มีการสร้างโปรแกรมป้องกันต่าง ๆ เอาไว้ แต่ที่แน่นอนก็ยังมีแฮกเกอร์บางคนฝ่าด่านต่าง ๆ เหล่านี้ได้
พัฒนาการระบบป้องกันการลักลอบเข้าสู่ระบบจึงได้รับการออกแบบ อุปกรณ์ที่ใช้มีชื่อว่า ไฟร์วอล (firewall) ลักษณะของไฟล์วอลเป็นเสมือนยามเฝ้าหน้าประตูที่จะเข้าสู่ระบบ ทำการตรวจค้นทุกคนที่เข้าสู่ระบบ มีการตรวจบัตรอนุญาต จดบันทึกข้อมูลการเข้าออก ติดตามพฤติกรรมการใช้งานในระบบ รวมทั้งสามารถกำหนดกฎเกณฑ์ที่จะอนุญาตให้ใช้ระบบในระดับต่าง ๆ ได้
เครือข่ายคอมพิวเตอร์ที่มีข้อมูลข่าวสารที่สำคัญจึงมักต้องมีอุปกรณ์ไฟร์วอล อุปกรณ์ ไฟร์วอลเป็นอุปกรณ์ที่ยังมีราคาแพง แต่มีแนวโน้มที่มีความจำเป็นที่จะต้องมีไว้ในเครือข่าย เสมือนมียามผู้แข็งขันทำหน้าที่ตรวจสอบ รวมทั้งตรวจค้นผู้ผ่านเข้าออกระบบ
ด้วยปัญหาของแฮกเกอร์ หรือปัญหาของโจรผู้ร้ายในเครือข่ายคอมพิวเตอร์ทำให้องค์กรต้องลงทุนเพิ่มเติม ต้องพบกับความยุ่งยากและทำให้การทำงานของระบบช้าลง เพราะต้องเสียเวลาตรวจสอบการผ่านเข้าออก
สังคมคอมพิวเตอร์ก็ไม่แตกต่างอะไรกับสังคมเมืองในปัจจุบัน ถ้าทุกคนมีคุณธรรม ประพฤติปฏิบัติดี บ้านเรือนก็ไม่ต้องมีรั้ว ไม่ต้องมีตำรวจ สภาพความเป็นอยู่ก็คงสันติสุขดี
|