ตลาดอนุพันธ์ หรือตลาดซื้อขายสัญญาล่วงหน้า TFEX (Thailand Future Exchange) เป็นทางเลือกอีกทางหนึ่งในการลงทุนนอกเหนือจาก
ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย [ S E T ]
ตลาดหลักทรัพย์ใหม่ [ M A I ]
ตลาดตราสารหนี้ [ B E X ]
ตลาดสินค้าเกษตรล่วงหน้า [ A F E T ]
ตลาดอนุพันธ์ TFEX จะเป็นตลาดที่สำคัญ แต่ก็เป็นตลาดที่มีความเสี่ยงสูงสุด เพราะเป็นการซื้อขายสินค้าในอนาคต
ตั้งแต่ ดัชนีราคาหุ้น อัตราแลกเปลี่ยนเงินตรา อัตราดอกเบี้ย ทองคำ น้ำมัน เราบางคนคงรู้จักดีถึง ตลาดน้ำมัน ไนเน็กซ์ ที่ นิวยอร์ค
***ส่วนรายละเอียดถ้าเข้าใจส่วนบนแล้วไม่ต้องอ่านต่อ
ตราสารอนุพันธ์ คืออะไร
ตราสารอนุพันธ์ (Derivatives) คือ สินทรัพย์ทางการเงินชนิดหนึ่งที่มีมูลค่าขึ้นอยู่กับสิ่งอื่นที่เรียกว่า สินทรัพย์อ้างอิง (Underlying Asset) ตราสารอนุพันธ์มีหลายรูปแบบ เช่น รูปแบบที่เป็นสัญญาซื้อขายล่วงหน้า จะเป็นการทำสัญญากันระหว่างบุคคล 2 ฝ่ายที่ตกลงกัน ณ วันนี้ เพื่อซื้อขายสินค้าชนิดใดชนิดหนึ่ง โดยระบุประเภท จำนวน และเวลาที่จะส่งมอบสินค้ากัน โดยที่สำคัญคือ ตกลงราคากันไว้ ณ วันนี้ เพื่อนำมาใช้เป็นราคาที่ทำการซื้อขาย เมื่อถึงเวลาที่ตกลงจะส่งมอบสินค้ากัน
เนื่องจากสินค้าอ้างอิงเป็นสิ่งที่มีอยู่แล้ว แต่นำมาอ้างอิงเพื่อซื้อขายสัญญา ซึ่งเมื่อถึงวันครบกำหนด อาจมีการซื้อขายหรือส่งมอบสินค้ากันจริงๆ เช่น สินค้าเกษตร แต่สำหรับสินค้าอ้างอิงบางประเภท เช่น ดัชนีหลักทรัพย์กลุ่มต่างๆ อัตราดอกเบี้ย หรืออัตราแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศ ซึ่งไม่สามารถส่งมอบสินค้าอ้างอิงกันได้จริง ผู้ซื้อและผู้ขายจะใช้วิธีการชำระส่วนต่างกำไรหรือขาดทุนแทน
ลักษณะสำคัญของอนุพันธ์ที่แตกต่างจากตราสารทางการเงินประเภทอื่น และผู้สนใจลงทุนจำเป็นต้องทำความเข้าใจก็คือ อนุพันธ์มีอายุจำกัด และอนุพันธ์จะกำหนดเงื่อนไขข้อผูกพันตามที่ระบุให้ผู้ซื้อหรือผู้ขายจำเป็นต้องปฎิบัติตามไว้อย่างชัดเจน
ลักษณะเฉพาะของตราสารอนุพันธ์
1. ตราสารอนุพันธ์ไม่มีมูลค่าในตัวเอง แต่มูลค่าจะอ้างอิงกับราคาของ “ สินทรัพย์อ้างอิง ( Underlying Asset )” ที่ตราสารอนุพันธ์นั้นอ้างอิงอยู่
2. ตราสารอนุพันธ์มีอายุจำกัด ไม่เหมือนกับหุ้นสามัญที่ผู้ถือหุ้นมีสิทธิตามกฎหมายในหุ้นของตนตราบเท่าที่บริษัทผู้ออกหุ้นนั้นยังคงอยู่
3. ตราสารอนุพันธ์เป็นสัญญาที่ผู้ซื้อและผู้ขายต้องปฏิบัติตามข้อตกลงที่ระบุไว้ ในขณะที่การลงทุนในหุ้นสามัญ ผู้ถือหุ้นสามารถถือหุ้นได้นานตามความต้องการ โดยไม่มีเงื่อนไขอะไรมาบังคับว่าจะต้องขายหุ้นออกไปเมื่อนั้นเมื่อนี้
4. ตราสารอนุพันธ์มี Leverage นั้นก็คือ ใช้เงินลงทุนน้อย แต่ผู้ลงทุนมีโอกาสที่จะได้รับผลตอบแทนจากการลงทุนในตราสารอนุพันธ์ในอัตราที่สูง ทั้งในด้านบวก (กำไร
และด้านลบ (ขาดทุน
ซื้อขายอะไรในตลาดอนุพันธ์
ตราสารอนุพันธ์มีหลายประเภท แต่ที่มักซื้อขายในตลาดอนุพันธ์ ได้แก่ Futures และ Options
Futures หมายถึง สัญญาที่กำหนดให้คู่สัญญาต้องซื้อหรือขายสินค้าอ้างอิงให้กับอีกฝ่ายหนึ่ง ณ. เวลาหนึ่งในอนาคต ตามจำนวนและราคาตามที่กำหนดไว้ในสัญญา ข้อผูกผันนี้จะอยู่ไปจนครบอายุหรือจนกว่าจะมีการหักล้างสัญญาเกิดขึ้น
Options หมายถึง สัญญาที่ให้สิทธิแก่คู่สัญญาฝ่ายหนึ่งที่จะเรียกให้คู่สัญญาอีกฝ่ายซื้อหรือขายสิทธิเวลาใดเวลาหนึ่งในอนาคต ตามจำนวนและราคาตามที่กำหนดไว้ในสัญญา โดยผู้ได้สิทธินี้จะใช้สิทธิก็ได้
ตาม พรบ. สัญญาซื้อขายล่วงหน้า พ.ศ. 2546 ตราสารอนุพันธ์ที่สามารถซื้อขายในตลาดอนุพันธ์แห่งประเทศไทย ( Thailand Futures Exchange หรือ TFEX ) ได้ จะครอบคลุมถึงฟิวเจอร์ส ( Futures ) ออปชัน ( Options ) และออปชันบนสัญญาฟิวเจอร์ส ที่มีสินทรัพย์อ้างอิงประเภทอื่น ได้แก่
หุ้นสามัญ และดัชนีกลุ่มหลักทรัพย์
อัตราดอกเบี้ย พันธบัตร และหุ้นกู้
อัตราแลกเปลี่ยน
ทองคำ น้ำมันดิบ หรือดัชนีทางการเงินอื่นๆ
และด้านลบ (ขาดทุน